Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Azərbaycanın ilk veb saytı (1995)

ANA SƏHİFƏ  >>  Arxeologiya və Antropologiya İnstitutunun elmlər doktorları

Müseyibli Nəcəf Ələsgər oğlu

 

Anadan olduğu yer Naxçıvan MR, Sədərək rayonu, Sədərək kəndi
Təvəllüdü 02.08.1964 
Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi Bakı Dövlət Universiteti, tarix fakültəsi (keçmiş Azərbaycan Dövlət Universiteti) 
Elmi dərəcəsi Tarix  elmləri doktoru
Elmi rütbəsi professor
Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

-         ixtisas şifri

-         ixtisasın adı

-         mövzunun adı


 

5505.02

Arxeologiya

Azərbaycan qayaüstü işarə və damğaları (Qobustan və Gəmiqaya abidələrinin materialları əsasında)

Doktorluq dissertasiyasının mövzusu:

-         ixtisas şifri

-         ixtisasın adı

-         mövzunun adı



5505.02    25.11.2016

Arxeologiya

Ön Asiya-Qafqaz xalkolitində Leylatəpə mədəniyyəti 
Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

-         xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

-         beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

180

 

41

 

12

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı  
Kadr hazırlığı:     

-         fəlsəfə doktorlarının sayı

 

Əsas elmi nailiyyətləri

1. Azərbaycanın Gəncə - Qazax, Naxçıvan, Qəbələ və s. bölgələrində e.ə. VII – II minillikləri əhatə edən neolit, xalkolit və tunc dövrlərinə aid onlarla arxeoloji abidələrdə qazıntı tədqiqat işləri aparmış, çoxsaylı abidələr aşkar etmişdir. Neolit dövrünə aid Həsənsu yaşayış yerində (Ağstafa rayonunda) apardığı qazıntılar nəticəsində ilk dəfə olaraq Şomutəpə arxeoloji mədəniyyətinin mənşəyinə dair əvvəllər elmə məlum olmayan maddi mədəniyyət nümunələri aşkar etmiş, bu mədəniyyətin yerli köklərə bağlı olması məsələsinə xeyli aydınlıq gətirmişdir.

2. Gəncə - Qazax bölgəsində və Qəbələ rayonunda xalkolit dövrünə aid Leylatəpə arxeoloji mədəniyyətinə dair abidələrdə (Böyük Kəsik, Poylu, Qalayeri yaşayış məskənləri, Soyuqbulaq kurqanları və s.) geniş miqyaslı arxeoloji qazıntı işləri aparmış, bu mədəniyyətin başlıca səciyyəvi xüsusiyyətlərini, mənşəyini və yayılma arealını müəyyən etmişdir. Soyuqbulaq kurqanlarını (Ağstafa rayonu) ilk dəfə aşkar edib arxeoloji qazıntılar aparmaqla Leylatəpə mədəniyyətinin kurqan tipli dəfn adətlərinə malik olduğunu və bunların Cənubi Qafqazda ən qədim kurqanlar olduğunu sübut etmişdir. Bu tədqiqatlarla Şimali Qafqazın Maykop arxeoloji mədəniyyətinin Leylatəpə mədəniyyətinin ənənələri əsasında meydana çıxdığını və e.ə. IV minilliyin birinci yarısında Leylatəpə-Maykop Mədəni-Tarixi Birliyinin mövcudluğunu əsaslandırmışdır.

3. E.ə. IV minilliyin sonu - II minilliyyə -  tunc dövrünə aid Gəmiqaya abidələri kompleksində (Naxçıvan MR, Ordubad rayonu) mindən artıq qayaüstü təsvirlər qeydə almış onları Azərbaycan və Yaxın Şərq paralelləri əsasında təhlil etməklə bu abidələrin Azərbaycanın tunc dövrünün maddi və mənəvi mədəniyyət, iqtisadi-mədəni əlaqələr tarixinin öyrənilməsi üçün əhəmiyyətini müəyyən etmişdir.

4. Gəncə - Qazax bölgəsində və Qəbələ rayonunda İlk tunc dövrü (e.ə. IV minilliyin sonu - III minillik) Kür-Araz Mədəni-Tarixi Birliyinə  aid kurqanlar və torpaq qəbirləri tədqiq etmiş, bu Birlik çərçivəsində Şirvanı və Cənubi Dağıstanı əhatə etmiş erkən tunc dövrü Şərqi Qafqaz arxeoloji mədəniyyətinin mövcudluğu barədə fikir irəli sürmüşdür.

5. Azərbaycanın qərb bölgəsində Xocalı-Gədəbəy mədəniyyətinə aid (e.ə. II min. ikinci yarısı – I min. əvvəlləri) 200-dən artıq qəbir abidələrində və bir neçə yaşayış məskənlərində arxeoloji qazıntı işləri aparılmış, dövrün sənətkarlığı, təsərrüfat həyatı, dəfn adətləri və beynəlxalq əlaqələrinə dair minlərlə maddi mədəniyyət nümunələri aşkara çıxarılmışdır.

6. Xalkolit və tunc dövrlərinə aid qəbir abidələrində çoxsaylı paleoantropoloji materiallar aşkar etmişdir. Eyni zamanda arxeoloji kontekstdə Azərbaycanın qədim əhalisinin mənəvi mədəniyyəti, erkən dövlətçilik ənənələri və etnogenez tarixi barədə araşdırmalar aparmışdır.

Elmi əsərlərinin adları

1. Гобустан вя Эямигайа тясвирляриндяки бир груп ишаря щаггында// Азярбайъанын гядим вя орта яср тарихи проблемляри. Сящ. 26-27. Бакы, 1992.

2. Эамалы Щач (Свастика)// Тцрк Йурду. № 415, сящ. 45-48. Анкара, 1993.

3. Гобустан вя Эямигайа ишаряляри //«Тарих вя онун проблемляри» журналы № 4. сящ. 18-20. Бакы, 1998.

4. Эямигайада ашкар едилмиш йени гайацстц рясмляр // «Тарих вя онун проблемляри» журналы. № 2. Сящ. 143-147. Бакы, 2001

5. Qədim Sədərək.6,5 ç.v. Bakı, 2003.

6. Borsunlu kurqanı. 5 ç.v. Bakı, 2003. Q.Qoşqarlı, S.Aşurov.

7. Gəmiqayaда qədim nəqliyyat vasitələrinin rəsmləri // “Azərbyacan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı, №2Səh. 39-45. Bakı, 2003.

8.  Gəmiqaya. 20 ç.v. Bakı, 2004.

9. Zəyəmçay nekropolunda arxeoloji qazıntılar // “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı, №2. Səh. 58-74. Бакы, 2004.

10. Excavations Bronze Age funerary sites in Azerbaijan // Antiquity Vol 78 № 300. London, june 2004. Q.Qoşqarlı, D.Meynard, R.Moor.

11. Позднеэнеолитические курганы Акстафинского района // Материалы международной научной конференции «Археология, этнология, фольклористика Кавказа». Cтр. 135-138. Баку, 2005.

12. Azərbaycanın tunc dövrü keramikası üzərindəki təsvirlərlə Gəmiqaya petroqliflərin müqayisəli təhlili // “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı,  №1. Səh. 43-61. Bakı, 2005.

13. Енеолит дюврц Ы Бюйцк Кясик йашайыш мяскяниндя археоложи газынтыларын нятиъяляри // “Азярбайъан археолоэийасы вя етнографийасы” журналы, №1. Сящ. 11-27. Бакы, 2006.

14.  Эямигайа петроглифляринин Йахын Шярг паралелляри // “Азярбайъан археолоэийасы вя етнографийасы” журналы №2. Сящ.17-33. Бакы, 2006.

15. Бюйцк Кясик енеолит дюврц йашайыш мяскяни.14,25   ч/в. Бакы, 2007.

16. Arxeologiya. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Əsas cild. “Azərbaycan”. Bakı, 2007. Q.Qoşqarlı.

17. Гядим Азярбайъанда итлярдян истифадя вя ит култу (етноархеоложи тядгигат) // “Азярбайъан археолоэийасы вя етнографийасы” 2007. №2. Сящ. 5-29. Bakı, 2008.

18. Ethnocultural Connections between the  Region of the  Near East and the  Caucasus in the IVth millennium BC // Azerbaijan – Land between East and West. Transfer of knowledge and technology during the  “First Globolization” of the VIIth-IVth millennium BC. International Symposiu. Baku, April 1-3 2009, p. 48-54. Berlin, 2009.

19. Новые данные по неолиту Азербайджана // Вестник Института истории, археологии и этнографии Дагестанского НЦ РАН. № 3 (19). 2009. с. 81-84. Махачкала, 2009.

20. Zəyəmçay nekropolunun qəbir tipləri // “Azərbaycan arxeologiyası” jurnalı. 2009,  №2.s.37-57. Bakı-2010.

21. Gəncə-Qazax bölgəsindəki Leylatəpə mədəniyyəti abidələrinin daş məmulatı // AMEA-nın “Xəbərləri” tarix, fəlsəfə, hüquq seriyasi. №1-2.s.165-186. Bakı-2010.

22. Leylatəpə mədəniyyəti abidələrindən tapılmış  ğildən əmək alətləri və müxtəlif əşyalar // “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyasi”jurnali, 2009, №2.Səh.5-18. Bakı-2010.

23. The late eneolithic burial mounds ( barrous, tumulis ) of Akstafa district //  Archaeologi of Caucasus. № 2-3. Tbilisi-2009-2010.

24. Leylatəpə arxeoloji mədəniyyəti: Ön Asiya kökləri və Qafqaz eneolitində yeri // “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. №2,2011.səh 5-29. Bakı- 2011.

25. Past and Future Heritage in the Pipelines Corridor. 239 p. Washington-2011.P. Taylor, Ch. Polglase, J. Koller, T. Johnson.

26. Параллели петроглифам Гямигая на керамике эпохи бронзы Азербайджана  (вопросы хронологии ). Материалы международной научной конференции «Наскальное искусство в современном обществе».К 290-летию научного открытия Томской писаницы. Т.2. Стр.81-86. 22-26 август 2011г. Кемерово.

27. Həsənsu və Molla Nağı təpəsi neolit dövrü yaşayış yerlərində 2010-cu ildə aparılmış qazıntıların nəticələri. “Azərbaycanda arxeoloji tədqiqtlar” 2010. Səh.39-45. Bakı-2011. A.M.Ağalarzadə, G.K.Axundova

28. 2010-cu ildə aparılmış arxeoloji kəşfiyyat işləri və bəzi təsadüfi tapıntılar haqqında. “Azərbaycanda arxeoloji tədqiqtlar” 2010. Səh.264-270. Bakı-2011

29. Лейлатепинская культура энеолита между Передней Азией и Северным Кавказом. “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. №1,2011.səh.5-12. Bakı-2011

30. Introduction: A brief history and current state of physical anthropology in Azerbaijan. The Routledge Handbook of Archaeological Human Remains and Legislation. An international guide to laws and practice in the excavation and treatment of archaeological human remains. Edited by Nicholas Marques-Grant and Linda Fibiger. P.35-39. London and New York, 2011. David Maynard

31. Курганный могильник позднего энеолита у с. Союг Булаг в Азербайджане. « Российская археология» №1,2012, с.16- 25. Москва-2012

32. Лейлатепинская культура на Северном Кавказе. Новейшие открытия в археологии Северного Кавказа: исследования и интрепретации. ХХVII Крупновские чтения. С.105-106. Махачкала-2012

33. II Qıraq Kəsəmən antik dövr yaşayış məskənində arxeoloji qazıntılar. Antik və orta əsr Azərbaycan şəhərləri: arxeoloji irsi, tarixi və memarlığı. Beynəlxalq elmi konfransın materialları.Oktyabr 2010, Şəmkir. Səh.182-196. Bakı-2012. Ş.Nəcəfov, G. Axundova

34. Leylatepe Culture in Caucausus Chalcolitic. International simposium on East Anatolia – South Caucasus cultures. 10-13 october 2012, p. 44. Erzurum-2012

35. Azərbaycan arxeologiyasının uğurları və problemləri. “Azərbaycan” qəzeti, 28- 29 sentyabr 2012, səh. 8, 7.. Bakı-2012

36. Вопрос происхождения шомутепинской культуры в контексте новых раскопок. Сборник материалов Междурародной научной конференции «Раннеземледельческие культуры Кавказа», посвященной 60-летию открытия памятника Кюльтепе в Азербайджане. Стр.40-50. Баку-2012

37. Место лейлатепинской культуры в системе позднеэнеолитических комплексов Кавказа и Ближнего Востока. Сборник материалов Междурародной научной конференции «Раннеземледельческие культуры Кавказа», посвященной 60-летию открытия памятника Кюльтепе в Азербайджане. Стр. 140-148. Баку-2012

38. Лейлатепинская культура эпохи энеолита между Передней Азией и Северным Кавказом. Записки Института истории материальной культуры РАН. №7,2012, стр. 31-38. С.-Петербург-2012

39. Месопотамия и Восточный Кавказ: к вопросу о сложении и развитии протогородской культуры. Материалы международной научной конференции «Древнегородская культура Азербайджана в контексте мировой урбанизации». Баку-2012. Р.Мунчаев, Ш. Амиров

40. Neolit dövrü Həsənsu yaşayış yerində arxeoloji qazıntılar. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar” 2011. Səh. 45-49. Bakı-2012. A.Ağalarzadə, G.Axundova

41. Ağstafa rayonunda tunc dövrünün qəbir abidələri. “Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar” 2011. Səh. 97-108. Bakı-2012. G.Axundova, A.Ağalarzadə

42. Leylatəpə mədəniyyəti keramikasındakı işarələr. “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. № 1, səh. 11-38. Bakı-2012

43. Leylatəpə mədəniyyəti abidələrinin sümük məmulatı. “Azərbaycan arxeologiyası” jurnalı. Cild 15, №1, səh.28-38. Bakı-2012

44. Керамические сосуды энэолитического поселения Беюк Кесик в Азербайджане. Гілея. Науковий вісник. Збірник наукових праць. Національний педагогічний університет імені М.П.Драгоманова Українська Академія Наук Випуск 72 (№ 5). Київ 2013

45. Həsənsu kurqanı. 91 səh. Bakı-2013. A.Ağalarzadə

46. К вопросу о переднеазиатско-кавказской культурно-исторической общности позднего халколита. Материалы международной научной конференции «Археология и этнография Азербайджана в период независимости».с.57-60. Баку-2013

47. Ağstafa rayonunda neolit dövrünə aid yeni araşdırmalar. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar-2012. səh.53-58. Bakı-2013. A.M. Ağalarzadə, G.K. Axundova

48. Qalayeri yaşayış məskənində aparılmış arxeoloji qazıntıların ilkin nəticələri. Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar-2012. səh.66-73. Bakı-2013

49. Leylatəpə mədəniyytinə aid Qalayeri yaşayış məskəninin daşdan əmək alətləri. Tarix və onun problemləri № 3, s. 243-250. Bakı – 2013

50. Qəbələ rayonundakı Qalayeri xalkolit dövrü yaşayış məskəni Ön Asiya – Qafqaz miqrasiyaları kontekstində. “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. № 1. Bakı – 2013

51. Xocalı-Gədəbəy mədəniyyəti keramikasının ornamentlərinin etnoarxeoloji tədqiqi (Zəyəmçay və Tovuzçay nekropollarının materialları əsasında). “Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. № 2. S.11-26. Bakı – 2013. G Axundova.

52. Поселение лейлатепинской культуры Галаери в Азербайджане // Е. И. Крупнов и развитие археологии Северного Кавказа. XXVIII Крупновские чтения. Материалы Международной научной конференции. Стр. 82-84. Москва-2014

53. Leylatəpə mədəniyyətinin xronologiyası və dövrləşdirilməsi // AMEA-nın Xəbərləri. Tarix fəlsəfə və hüquq seriyası. № 1. S. 91-109. Bakı-2014.

54. Metal of Leilatepe culture // Ascension to the crowns of Archeology. Collection of materials of “Ancient and medieval states on  the territory of Kazakhstan” international scientific conference devoted to the 90th anniversary of K. A. Akishev. Almaty-2014.

55. Kurgans in Azerbaijan // 2014 Asiya Archaeology. Seul:  p. 136-142. Seul: 2014.

56. The grave monuments and burial customs of the Leilatepe culture. 156 p. Baku – 2014.

57. Leylatəpə mədəniyyəti kurqanlarının mənşəyi “kurqanlar və qədim hind-avropalılar” nəzəriyyəsi kontekstində // AMEA-nın Xəbərləri. Tarix fəlsəfə və hüquq seriyası. № 1.S.3-9. Bakı – 2015.

58. Кавказ и Передняя Азия в IV тыс. до н. э. // Вопросы истории. 6/2015. С.150-156. Москва-2015.

59. Leylatəpə mədəniyyəti keramika məmulatının ümumi səciyyəsi və istehsal texnologiyası // Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası” jurnalı. 2015,№ 1. .S. 5-19. Bakı-2015.

60. The Leilatepe Archaeological Culture: Its Near-Eastern Roots and its Place in the Caucasus Chalcolitihc // International Symposium  on East Anatolia South Caucasus Cultures. Proceedings I. Pp. 58-75. Cambridge Scholars Publishing 2015.

61. Potter’s marks on Leilatepe culture pottery: Eastern Anatolian chalcolithic traditions in the Caucasus // Mediterranean Archaeology and Archaeometry, Vol. 16, No 1,(2016), pp. 283-294. Rhodes – 2016.

62. Azərbaycanın dövlətçilik tarixi arxeoloji tədqiqatlarda // “Geostrategiya” jurnalı. No 02 (32) mart-aprel, 2016. Səh.73-76. Bakı-2016.

63. Azərbaycan arxeologiyası: uğurlar, problemlər, perspektivlər. 208 səh. Bakı-2017.

64. Some issues on general features of the Leilatepe kulture // Azerbaijan archaeologi and ethnografy. 2016, № 1. Pp 15-22. Baku-2017.

65. К 120-летию Александра Александровича Иессена // Российская археология. 2017, № 3, с.154-160. Москва-2017. Р.М.Мунчаев.

66. Qobustan: tədqiqatlar və mülahizələr. 144 səh. Bakı-2017.

67. İlk tunc dövrü Qaraçay nekropolunda arxeoloji tədqiqatlar // Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar-2015-2016. Bakı – 2017. S.117-122. Bakı-2017. A.M.Ağalarzadə G.K.Axundova, A.A. Qasımov.

68. Выдающийся археолог Азербайджана // Проблемы археологии Кавказа и Передней Азии. Неолит-поздняя бронза. Сборник посвященной 90-летию член-кор. НАНА И.Г.Нариманова. С. 19-25. Баку-2017. Г.О.Гошгарлы.

69. The Neolithic period Hasansu settlement // Dedicated to the 90th anniversary of the famous Azerbaijani archaeologist, corresponding member of the Academy of NAS of Azerbaijan I.H.Narimanov. Рр. 42-58. Baku-2017.

70. Metallurgical Developments in Azerbaijan from the Neolithic to the Early Bronze Age // Subartu XXXVIII. At the Northern Frontier of Near Eastern Archaeology. Рр. 525-541. Brussels-2017. Antoine Courcier, Maise Ragimova,  Bakhtiyar Jalilov.

71. Детские погребения лейлатепинской культуры эпохи халколита на поселении Галаери в Азербайджане (опыт биоархеологического исследования)// Stratum plus. Археология и культурная антропология. № 2, 2018. С. 197-210. Санкт-Петербург, Кишинев, Одесса, Бухарест – 2018. М.Б.Медникова, С.Н.Кореневский

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü  Azərbaycan Tarix Qurumu

Pedaqoji fəaliyyəti  
Digər fəaliyyəti   
Təltif və mükafatları  
Əsas iş yeri və ünvanı AMEA Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutu, AZ1073, Bakı ş., H.Cavid pr. 115 
Vəzifəsi Şöbə müdiri 
Xidməti tel. (+994 12) 5108417
Mobil tel. (+994 50) 2040227 
Ev tel.  
Faks  
Elektron poçtu necef_museibli@mail.ru