Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Azərbaycanın ilk veb saytı (1995)

ANA SƏHİFƏ  >>  Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunun fəlsəfə doktorları

Əliyeva Durna Rəfail qızı

 

Anadan olduğu yer Azərbaycan Respublikası, Bakı şəh.
Təvəllüdü 18.01.1965
Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi Azərbaycan Dövlət Universiteti, Kimya fakültəsi
Elmi dərəcəsi Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru 
Elmi rütbəsi  
Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

-         ixtisas şifri

-         ixtisasın adı

-         mövzunun adı

 

2406.02

Biokimya

Dunaliella salina yaşıl yosununun NaCl-un yüksək qatılığına adaptasiya reaksiyaları

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

-         xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

-         beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

56

 

30

 

6

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı  
Kadr hazırlığı:     

-         fəlsəfə doktorlarının sayı

 
Əsas elmi nailiyyətləri İlk dəfə duzun yüksək qatılığında birhüceyrəli yaşıl D. salina yosununda oksidləşmə stresi fermentlərinin (superoksiddismutaza, peroksidaza, katalaza, askorbatperoksidaza) müqayisəli analizini aparmış və antioksidant fermentlərin aktivliyinin artması ilə onların bəzi izoenzimlərinin de novo sintezi arasında əlaqənin olmasına dair məlumatlar əldə etmişdir. Davamlı torpaq quraqlığına məruz qalan buğda genotiplərində ontogenezin bütün fazalarında sərbəst radikalların yaranmasını  və antioksidant müdafiə sistemlərini ətraflı tədqiq etmiş, ilk dəfə olaraq stres zamanı genomun ekspressiyasında baş verən dəyişikliklərin nəticəsi kimi buğda bitkisinin yarpaqlarında askorbatperoksidazanın üç, qlutationreduktazanın isə dörd yeni izoformasını aşkar etmiş və su stresinə məruz qalmış bitkilərdə superoksid radikallarının detoksifikasiyasında mühüm rolun Mn-SOD-a məxsus olmasını göstərərək bu fermentlərin stresə davamlı sortların seleksiyası zamanı quraqlığa damlılığın markeri kimi istifadəsini təklif etmişdir. Uzunmüddətli torpaq quraqlığının generativ inkişaf dövründə buğda genotiplərinin vegetativ orqanlarda hidrogen peroksidin toplanma dinamikasına təsirini tədqiq etmiş və müəyyən etmişdir ki, antioksidant fermentlərin fəallığı bitkinin generativ inkişaf dövründə həm yarpaqda, həm də kökdə artır, lakin bu artım yerüstü orqanlarda daha nəzərəçarpan olur.  
Elmi əsərlərinin adları Irada Huseynova, Gulnara Balakishiyeva, Durna Aliyeva, Ulduza Gurbanova, Jamila Bayramova, Nurmammad Mustafayev and Jalal Aliyev. Changes in the activities of metabolic enzymes and antioxidant defense system in 'Candidatus phytoplasma solani' infected pepper (Capsicum annuum L.) plants. Net Journal of Agricultural Science. 2017, 5(2): 58-65.

Irada M. Huseynova, Samira M.Rustamova, Durna R. Aliyeva, Hasan G. Babayev and Jalal A. Aliyev. Photosynthesis, antioxidant protection and drought tolerance in plants. Springer International Publishing, Switzerland 2016. M.A. Hossain et al. (eds.), Drought Stress Tolerance in Plants. Vol. 1 pp. 349-378. DOI 10. 1007/978-3-319-28899-4_15.

Huseynova I.M., Allahverdiyev T.I., Babayev H.G., Aliyeva D.R., Rustamova S.M., Aliyev J.A. Wheat: approaches to improve under water stress. Water Stress and Crop Plants: A Sustainable Approach, 2016, John Wiley, UK, pp. 506-542 (invited chapter).

Əliyeva D.R. Oksigenin fəal formalarını zərərsizləşdirən antioksidant maddələr və onların təsnifat formaları. AMEA-nın Xəbərləri (biologiya və tibb elmləri), cild 71, №1, səh. 20-24, 2016.

Irada M. Huseynova , Durna R. Aliyeva, Alamdar Ch. Mammadov, Jalal A. Aliyev. Hydrogen peroxide generation and antioxidant enzyme activities in the leaves and roots of wheat cultivars subjected to long-term soil drought stress. Photosynthesis Research, 2015, 125(1): 279-289.

Irada M. Huseynova, Samira M. Rustamova, Saftar Y. Suleymanov, Durna R. Aliyeva, Alamdar Ch. Mammadov, Jalal A. Aliyev. Drought-induced changes in photosynthetic apparatus and antioxidant components of wheat (Triticum durum Desf.) varieties. Photosynthesis Research, 2016, 130(1-3): 215-223, DOI 10.1007/s11120-016-0244-z.

Султанова Н., Гусейнова А., Алиева Д., Гусейнова И. Влияние вирусной инфекции на белковый состав тилакоидной мембраны томата, перца и огурца // «Живые и биокосные системы». – 2014. – № 9; URL: http://www.jbks.ru/archive/issue-9/article-9.

И.М.Гусейнова, Д.Р.Алиева, А.Ч.Маммадов, Д.А.Алиев. Антиоксидантные ферменты, участвующие в детоксикации Н2О2 в листьях и корнях пшеницы в условиях почвенной засухи. AMEA-nın Xəbərlərı (biologiya və tibb elmləri), 2014, , cild 69, №3, s. 5-15.

Huseynova, I.M., Nasrullayeva, M.Y., Rustamova, S.M., Aliyeva, D.R. and Aliyev, J.A. (2014) Differential Responses of Antioxidative System to Soil Water Shortage in Barley (Hordeum vulgare L.) Genotypes. Advances in Biological Chemistry, 4, 351-359. ttp://dx.doi.org/10.4236/abc.2014.46040.

Huseynova I.M., Nasrullayeva M.R., Rustamova S.M., Aliyeva D.R., Aliyev J.A. Quraqlıq stresinin təsirinə məruz qalmış arpa genotiplərinin (Hordeum vulgare L.) yarpaqlarında antioksidant fermentlərin fəallığının və izoenzim tərkibinin tədqiqi. AMEA-nın Xəbərləri (Biologiy və Tibb elmləri), 2014, №2, cild 69, səh. 5-12.

Huseynova I.M., Aliyeva D.R., Aliyev J.A. Subcellular localization and responses of superoxide dismutase isoforms in local wheat varieties subjected to continuous soil drought. Plant Physiology and Biochemistry, 2014, v. 81, pp. 54-60.

Султанова Н.Ф., Алиева Д.Р., Гусейнова И.М. Активность и изоферментный спектр антиоксидантных ферментов, инфицированных вирусами овощных растений. AMEA Botanika İnstitutunun Elmi Əsərləri, 2013, XXXIII cild, s. 144-152.

И.М.Гусейнова, Д.Р.Алиева, Д.А.Алиев. Активность и субклеточная локализация изоформ супероксиддисмутазы, накопление глицина бетаина и малондиальдегидау генотипов пшеницы при долговременной почвенной засухи. AMEA-nın Xəbərlərı (biologiya və tibb elmləri), 2013, cild 68, №2, s. 12-22.

I.M.Huseynova, D.R,Aliyeva and J.A.Aliyev. Plant responses to stresses: Role of ascorbate peroxidase in the antioxidant protection. In: “Peroxidases: Biochemical characteristics, function and potential applications”. Eds: Lucas Bogaert and Noah Coppens, Nova Science Publishers, Inc., 2013, pp. 141-158, www. novapublishers.com.

И.М.Гусейнова, Д.Р.Алиева, Д.А.Алиев. Изменение электрофоретических спектров антиоксидантных ферментов пшеницы, подвергнутых почвенной засухе. AMEA-nın Xəbərlərı (biologiya və tibb elmləri), 2012, cild 67, №2, s. 13-22.

И.М.Гусейнова, С.М.Рустамова, Д.Р.Алиева, Н.Ф.Султанова, Ф.Н.Гулиева, Д.А.Алиев. Изучение засухоустойчивости генотипов пшеницы с помощью RAPD маркеров. Международная конференция «Интродукция, сохранение и использование биологического разнообразия мировой флоры» посвященная 80-летию ГНУ «Центральный ботанический сад Националь ной академии наук Беларуси» Минск, 19-22 июня, 2012, с. 294-298.

Д.Р.Алиева, Г.Г.Бабаев, И.В.Азизов. Активность и изоферментный состав пероксидазы клеток Dunaliella salina при солевом стрессе. Вестник Днепропетровского Университета, Серия: Биология, Медицина, 2010, вып.1, т.1, с. 16-21

Д.Р.Алиева. Изоформы супероксиддисмутазы D. salina при действии долговременного засоления. Azərbaycan Botaniklər Cəmiyyətinin Elmi Əsərləri, 2010, c.1, s. 299-303.

Д.Р.Алиева. Влияние повышения концентрации NaCl на активность некоторых ферментов окислительного стресса клеток Dunaliella salina. Известия НАНА, Серия биологические науки, 2009, №1-2, с.18-25.

У.А.Мехвалиева, Г.Г.Бабаев, Ш.М.Байрамов, Д.Р.Алиева, Е.А.Новрузов, М.Н.Халыгзаде, Н.М.Гулиев. НАД-малатдегидрогеназа, очищенная из митохондрий листьев пщеницы, в условиях почвенной засухи. AMEA Botanika İnstitutunun elmi əsərləri, 2009, cild 29, s.560-568.

Д.Р.Алиева, Г.Г.Бабаев, И.В.Азизов. Влияние повышения концентрации NaCl на фотосинтез и активность каталазы клеток Dunaliella salina. Вестник Днепропетровского Университета, Серия: Биология, Экология, 2009, вып.17, т.1, с. 3-9.

D.R.Aliyeva, H.G.Babayev, I.V.Azizov. Effect of high NaCl concentration on photosynthesis and activity of enzymes associated with protection against oxidative stress in Dunaliella salina. Transaction on Agri. Science, 2009, v.6, №4, pp. 1-7.

Д.Р.Алиева, Г.Г.Бабаев, А.Ч.Мамедов. Активность аскорбатпероксидазы клеток Dunaliella salina при солевом стрессе AMEA-nin Mikrobiologiya İnstitutunun elmi əsərləri, 2007, cild 5, s. 200-204.

Д.Р.Алиева. Некоторые морфологические и биохимические особенности клеток Dunaliella salina при солевом стрессе. AMEA Botanika İnstitutunun elmi əsərləri, XXVI cild, Baki, “Elm”-2006, s. 489-493.

Д.Р.Алиева, И.В.Азизов. Влияние различных концентраций NaCl на кислородный обмен и белковый состав клеток зеленой водоросли Dunaliella salina. Известия НАНА (Серия биологические науки), 2006, №3-4, с. 33-43.

V.A.Ajalov, D.R.Aliyeva, T.V.Savchenko, A.Çakir. C.A.Aliev Dunaliella salina hüçrelerinde tuzun yüksek konsantrasyonlarında meydana gelen biokimyasal degeşiklikler. XIII Ulusal Bioloji Konqresi, İstanbul, Türkiye. 1996, s. 364-373.

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü  Azərbaycan Botaniklər cəmiyyətinin üzvü;

Azərbaycan Biokimyaçılar və Molekulyar Bioloqlar cəmiyyətinin üzvü

Pedaqoji fəaliyyəti AMEA Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar İnstitutunda magistr pilləsi üzrə ixtisas kurslarını tədris edir.
Digər fəaliyyəti   
Təltif və mükafatları  
Əsas iş yeri və ünvanı AMEA Molekulyar Biologiya və Biotexnologiyalar Institutu, Mətbuat prospekti, 2A, AZ1073
Vəzifəsi Elmi katib 
Xidməti tel. (+994 12) 5108941 
Mobil tel. (+994 55) 4861652 
Ev tel. (+994 12) 3420446 
Faks (+994 12) 5102433 
Elektron poçtu aliyeva-1965@inbox.ru