Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Səyyarə Cəmşid qızı İbadullayeva

biologiya elmləri doktoru, professor 

Mobil tel.:(055) 823-15-71

E-poçt:ibadullayeva.sayyara@mail.ru

Qasımov Şakir Nəbi oğlu

biologiya elmləri doktoru

Mobil tel.:

E-poçt:

Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru

Xidməti tel.: (+994 12) 5024480

Mobil tel.: (+994 50) 5523820

Faks: (+994 12) 4970994

E-poçt: xuraman.xelilova@gmail.com

Stress və orqanizmlərin yaşadıqları mühit dəyişikliklərinə adaptasiya mexanizmlərinin biokimyəvi, hüceyrə və orqanizm səviyyəsində aydınlaşdırılması, kənd təsərrüfatı əhəmiyyətli bitkilərin məhsuldarlığının yüksəldilməsi.

İlk dəfə olaraq Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının (İUCN) Qırmızı siyahısının kateqoriya və meyarlarına uyğun qiymətləndirilmiş Azərbaycan florasında mövcud olan 171 endem bitkilər haqqında məlumatlar sənədləşirilmişdir və 50 prioritet endem növ üzrə ətraflı məlumatlar, xəritələr və şəkillər ABŞ-da ingilis dilində “Qafqazın endembitkilərinin qırmızı siyahısı” (2014) adlı nəşr olunmuş monoqrafik əsərdə öz əksini tapmışdır.

İlk dəfə olaraq Pecedanum ruthenicum M.B. və Heracleum pastinacifolium (Apiaceae) növlərinin köklərindən elm üçün yeni 3 bioloji fəal maddə - furokumarin törəməsi (psoroheraklin, peyserutenin və peyceruteninin) fərdi şəkildə alınmış və müasir Spektroskopiya metodları (İnfra-qırmızı, proton maqnit rezonansı, karbon-13 nüvə maqnit rezonansı, NMR Dept 135 və Dept 90) ilə onların quruluş formulları təyin edilmişdir.

Elm üçün yeni Nonea cyanocalix Pop. ex V.Karimov və Nonea bakuensis Pop. ex V.Karimov bitki növlərinin təsviri ilk dəfə olaraq verilmişdir.

Tuberculina Tode ex Sacc. parazit göbələk cinsi növləri transmission elektron mikroskopu ilə tədqiq olunmuş, əhəmiyyətli identifikasiya əlamətləri aşkar edilmişdir.

Ağır metalların Artemisia fragrans növünün Azərbaycanın texnogen çirklənmiş ərazilərində bitən ekotiplərinin müxtəlif hissələrində lokalizasiyası bitkilərin xüsusi tolerantlıq strategiyası kimi müəyyənləşdirilmişdir.

İnstitut əməkdaşları NATO, İUCN, CEPF, INTAS, CRDF, STCU, Volkswagen Stifftung və s. grantlarına layiq görülmüş bir sıra beynəlxalq müştərək layihələrdə iştirak etmişlər:

2004-2005 – «Azərbaycan florasından ağır metalların hiperakkumulyatoru olan bitki növlərinin müəyyənləşdirilməsi və səciyyələndirilməsi»;

2006-2008 – «Ətraf mühitin mühafizəsi: Azərbaycanın bəzi ağac növlərinin göbələk xəstəliklərinin monitorinqi və tədqiqi»;

2006-2009 – «Qafqaz biomüxtəlifliyinin qaynar nöqtəsi üçün bitkilərin Qırmızı Siyahısının qiymətləndirilməsinin koordinasiyası və işlənib hazırlanması»;

2006-2009 – «Neft kəmərinin ekoloji təkmilləşdirməsi üçün yeni yanaşma»;

2007 – «Qafqazda potensial təhlükə altında olan Pyrus növlərinin tədqiqi və qiymətləndirilmə statusu»;

2007-2008 – «Qafqazın Qorunan Ərazilərində bitki saxlanması – Mühüm Bitki Ərazilərinin müəyyənləşdirilməsi»;

2009-2011 – «Azərbaycanda şam ağaclarını məhv edən qabıq böcəkləri (Coleoptera: Scolytidae) ilə assosiasiyada olan göbələklərin molekulyar tədqiqi»;

2010-2012 – «Abşeronun sənaye tullantıları ilə çirklənmiş torpaqlarının bioremediasiyası metodlarının işlənib hazırlanması»;

2011-2013 – «Qafqazda bitki müxtəlifliyinin saxlanması metodlarının işlənib hazırlanması»

2011-2013 – “Abşeronun texnogen çirklənmiş torpaqlarının təmizlənməsi üsullarının işlənilib hazırlanması”

2013-2015 - “Azərbaycanın yabanı bitki növlərinin toplanması”

2014-2015 - “Aral-Xəzər dənizi hövzələrinin azməhsuldar torpaqlarında ərzaq təhlükəsizliyinin yüksəldilməsi”

2016-2017 - Azərbaycanda şabalıd ağaclarının (Castanea sativa Mill.) sağlamlıq statusunun qiymətləndirilməsi: şabalıd xərçəngi və assosiasiyada olan göbələklər”

2016-2017 - “Azərbaycanda ağac bitkilərində yayılan unlu şeh göbələklərinin öyrənilməsi və mübahisəli növlərin statusunun təyin edilməsi”

2016-2018 - “Azərbaycanın yabanı bitkilərin toxumlarının toplanması”

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu tərəfindən dəstəklənən:

Biomüxtəlifliyin qorunması: Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə ola bitki və göbələk növlərinin statusunun qiymətləndirilməsi (rəhbər – akad. Validə Əlizadə);

“Kür-Araz ovalığının azmәhsuldar torpaqlarının bәrpası üçün bioloji yanaşmalar” (rəhbər – b.ü.f.d. Tamilla Şirvani);

“Ətraf mühit dəyişməsi və bitki müxtəlifliyinin qorunması” mövzusunda beynəlxalq tədbirin təşkili (rəhbər – b.ü.f.d. Esmira Əlirzayeva);

“Azərbaycanın herbari tip nüsxələrinin Avropa virtual herbari informasiya bazasına daxil edilməsi və tətbiqi” (rəhbər – Aidə Dadaşova)

“Cryphonectria parasitica (Murrill) M.E.Barr. populyasiyasının tərkibinin tədqiqi və bioloji mübarizə üçün ötürülə bilən hipovirulentliyin effektivliyi” (rəhbər - b.ü.e.d. Dilzarə Ağayeva) 2015-2016

“Xəzər dənizi ekosisteminin multidissiplinar tədqiqatları və modelləşdirilməsi” (iştirakçı AMEA-nın Coğrafiya İnstitutu ilə) 2016-2018

“Azərbaycan florasında endem və nadir bitkilərin növ müxtəlifliyinin azalma və itmə təhlükəsinin proqnozlaşdırılması” (rəhbər – akad. Validə Əli-zadə) 2015-2017

“Bəzi perspektivli dərman bitkilərinin fitokimyəvi, neyrofizioloji tədqiqi və bioloji fəal maddələrlə zəngin qida əlavələrinin alınması texnologiyasının hazırlanması” (rəhbər - b.ü.e.d. E.N.Novruzov, iştirakçı AMEA-nın Fiziologiya İnstitutu ilə) 2017-2018

Institut Beynəlxalq bir sıra elmi təşkilatla Memorandum və müqavilələrimzalamışdır:

Free University of Berlin, Hannover və Ştutqart Universitetlərinin Bitki Qidalanması İnstitutları, Marburg Philipps Univers. Farmakoloji Kimya Institutu (Almaniya);

Kyu Kral Botanika Bağı (Böyük Britaniya);

Vyana Təbiət Tarixi Muzeyi (Avstriya);

Fribourg Təbiət Tarixi Muzeyi (İsveçrə);

Andrew W.Mellon Fondu, Missouri Botanika Bağı və Çikaqo Botanika Bağı (ABŞ);

Şoran Torpaqlarda Əkinçiliyin İnkişafı üzrə Beynəlxalq Mərkəz (İCBA);

Rusiya Elmlər Akademiyasının Ural Bölməsinin Komi Elmi Mərkəzi və Sibir bölməsinin Mərkəzi Sibir Botanika Bağı

Sabançi Universiteti (Türkiyə), Ukrayna EA Botanika İnstitutu

PPC (ABŞ), Bİ (Ukrayna), “Fitokimya” beynəlxalq elmi-istehsalat holdinqi (Qazaxıstan), Hacettepe Universiteti (Türkiyə-Ankara)

Son 5 ildə institut əməkdaşları tərəfindən 6 monoqrafiya, 6 elmi əsərlər toplusu, 28 kitab, 3 kitab fəsli (xarici mətbuatda), 1 xəritə, 750 məqalə (400 yerli, 350 xarici mətbuatda) nəşr olunmuşdur. Həmçinin 5 patent alınmışdır.

-       sədr

-       sədr müavini

-       elmi katib

-       üzvləri

İbadullayeva Səyyarə Cəmşid qızı

Qasımov Şakir Nəbi oğlu

Xəlilova Xuraman Cabbar qızı

Ağayeva Dilzarə Nadir qızı

Alverdiyeva Sevda Muxtar qızı

Ələsgərova Ədilə Novruz qızı

Əsədova Kəmalə Kamal qızı

Əsgərov Aydın Musa oğlu

İsayev Cavanşir İsa oğlu

Qaraxani Pərvanə Xosrov qızı

Qədimov Ələddin Həsən oğlu

Mehdiyeva Naibə Pirverdi qızı

Muxtarova Şəkər Cəlal qızı

Muradov Pənah Zülfüqar oğlu

Mustafayeva Lətafət Əhəd qızı

Nəbiyeva Fatmaxanım Xalid qızı

Novruzov Eldar Novruz oğlu

Səlimov Rəşad Allahverdi oğlu

Zeynalova Aydan Mirzə qızı

-       sədr

_      sədr müavini

-       katib

Zeynalova Aydan Mirzə qızı

Nigar Mürsəl qızı

Hüsüyev Emin Kazım oğlu

Axundova Ruhiyyə Mirsalam qızı

Alıyeva Ülkər Eldar qızı

Ələsgərova Fidan Eldar qızı

Əminli Nərmin Mustafa qızı

Hacıyeva Səbinə Fazil qız

Hüseynova Ülkər Salman qızı

Hüsüyev Tural Kazım oğlu

Xanbutayeva Aytən Rasim qızı

İsayeva Şəbnəm Qədir qızı

İsgəndərova Elnarə Əliyəddin qızı

İsmayılova Mirxanım Mircəzan qızı

Mehdiyeva Aynur Sədi qızı

Mustafayeva Nihal Vəfa qızı

Zeynalzadə Nigar Çingiz qızı

Dissertasiya şurası 

-       sədr

-       sədr müavini

-       elmi katib

ED 1.26

İbаdullаyеvа Səyyаrə Cəmşid qızı

Məmmədova Afət Dadaş-Şaraplı qızı

Hüseynova Arzu Yusif qızı

Abbasov Mehrac Əli oğlu

Qurbanov Maqsud Rüstəm oğlu

Eldarov Məhəmməd Eldar oğlu

Əkbərova-Ben-Tzvi Günay Hafiz qızı

Ələsgərova  Ədilə Novruz qızı

Əliyeva Kamilə Əli ağa qızı

Əliyev Ramiz Tağı oğlu

Əsgərov Aydın Musa oğlu

İsgəndər Elman Osman oğlu

Mehdiyeva Naibə Pirverdi qızı

Mustafayeva Lətafət Əhəd qızı

Nоvruzоv Еldаr Nоvruz оğlu

Novruzov Vaqif Seyfəddin oğlu

Talıbov Tariyel Hüseynəli oğlu

-         sədr

-         büro üzvləri

Muxtarova Şəkər Cəlal qızı 

Abdıyeva Rəna Təhməzovna 

Safquluyeva Tacə Cəlil qızı 

Nəcəfova Dürdanə Gizir qızı 

Zeynalova Sevil Əbdül qızı 

Mirzəyeva Şəhla Nizam qızı 

Elmlər doktorları

Fəlsəfə doktorları