Bu ilin may ayında “Scimago Journal & Country Rank” portalı dünyanın 233 ölkəsinin bütövlükdə və ayrı-ayrı elm sahələri üzrə 2022-ci ilin bibliometrik nəticələrinə görə reytinq cədvəlini tərtib etmişdir. Reytinq cədvəlində çap olunan elmi sənədlərin sayı, istinad olunan sənədlərin sayı, istinadların sayı, özünə istinadların sayı, bir sənədə düşən istinadların sayı və H-indeksi öz əksini tapmışdır. Dünyanın 5 ən qabaqcıl ölkəsinin, Azərbaycana qonşu ölkələrin və Cənubi Qafqaz ölkələrinin bütün elm sahələri üzrə yeri və 3 əsas parametr üzrə göstəriciləri cədvəl 1-də göstərilmişdir.
Cədvəl 1.
Yer |
Ölkə |
Sənədlər |
İstinadlar |
H-indeksi |
1. |
Çin |
1009894 |
1135104 |
1231 |
2. |
ABŞ |
702840 |
735027 |
2898 |
3. |
Hindistan |
275367 |
252555 |
812 |
4. |
Böyük Britaniya |
286145 |
308133 |
1840 |
5. |
Almaniya |
203406 |
226806 |
1602 |
12. |
Rusiya Federasiyası |
108464 |
62208 |
728 |
15. |
İran |
78184 |
96263 |
462 |
17. |
Türkiyə |
71810 |
74836 |
571 |
89. |
Gürcüstan |
2207 |
3491 |
237 |
91. |
Azərbaycan |
1998 |
2400 |
149 |
100. |
Ermənistan |
1411 |
1962 |
228 |
Cədvəldən göründüyü kimi ölkələr çap olunan sənədlərin sayına görə sıraya düzülmüşlər. Bu sıra istinadların sayına təqribən uyğun gəlir, lakin H-indeksinin qiymətlərində kənara çıxmalar müşahidə olunur.
Scimago portalı ayrı-ayrı elm sahələri üzrə də ölkələrin yerlərini müəyyən edir. Cədvəl 2-də yalnız Cənubi Qafqazın 3 ölkəsinin 2022-ci ilin yekunlarına görə fizika və astronomiya, riyaziyyat, kimya, yer elmləri, kompyuter elmləri və digər sahələr üzrə bibliometrik göstəriciləri əks etdirilmişdir.
Cədvəl 2.
Elm sahəsi |
Ölkə |
Yer |
Sənədlərin sayı |
İstinadlar |
H-indeksi |
Fizika və Astronomiya |
Ermənistan Azərbaycan Gürcüstan |
73 78 81 |
453 370 316 |
531 350 482 |
197 117 160
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Riyaziyyat |
Azərbaycan Gürcüstan Ermənistan |
71 85 94 |
414 209 117 |
269 92 42 |
51 61 55 |
Kimya |
Azərbaycan Ermənistan Gürcüstan
|
69 92 104 |
368 113 63 |
213 55 60 |
54 47 66 |
Yer elmləri |
Azərbaycan Gürcüstan Ermənistan |
79 92 98 |
163 91 70 |
64 71 60 |
48 80 87 |
Kompyuter elmləri |
Azərbaycan Gürcüstan Ermənistan |
88 108 116 |
289 108 80 |
173 84 20 |
39 50 25 |
Biokimya, genetika və molekulyar biologiya |
Gürcüstan Ermənistan Azərbaycan |
90 101 109 |
172 111 84 |
379 104 217 |
85 62 48 |
İncəsənət və humanitar elmlər |
Gürcüstan Ermənistan Azərbaycan |
82 86 93 |
69 62 49 |
16 18 2 |
37 30 14 |
İctimai elmlər |
Azərbaycan Gürcüstan Ermənistan |
95 98 118 |
225 202 98 |
101 197 13 |
27 63 28 |
Cədvəl 1 və 2-dən göründüyü kimi bütün elm sahələrinin yekun göstəricisinə görə Azərbaycan 233 ölkə arasında 91-ci yerdə olduğu halda kimya və riyaziyyat sahəsində Azərbaycan 69 və 71-ci yerlərdə, fizika və astronomiya, yer elmləri və kompyuter elmləri sahəsində isə 78, 79 və 88-ci yerlərdə qərarlaşmışdır. Cədvəldə göstərilən 8 elm sahəsindən 5-də Azərbaycan Cənubi Qafqazda 1-ci yerdədir.
Scimago portalında elmi-tədqiqat yönümlü bütün qurumların, o cümlədən, universitetlərin, elmi-tədqiqat institutlarının, milli və özəl laboratoriyaların və digərlərinin 16 indikator və 3 istiqamət üzrə (tədqiqat, innovasiya və sosial) reytinqləri 2023-cü ilin mart ayı üçün göstərilmişdir. Reytinq cədvəlində yalnız biblioqrafik göstəriciləri müəyyən həddən yüksək olan 9000-ə yaxın elm yönümlü qurum var.
2023-cü ildə reytinq cədvəlində Azərbaycandan 5 universitet, AMEA, Elm və Təhsil Nazirliyinin tabeliyinə verilmiş 3 elmi-tədqiqat İnstitutunun adı var. Qeyd etmək lazımdır ki, Fizika İnstitutu və Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu bir neçə ildir ki, həmin cədvəldə yer aldığı halda 2023-cü ildə ilk dəfə olaraq Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu da həmin reytinq cədvəlinə daxil edilmişdir. Beləliklə, mötəbər beynəlxalq reytinq cədvəlində yer alan elmi-tədqiqat institutlarımızın sayı 3-ə çatmışdır.
Azərbaycandan olan elm yönümlü qurumların ölkədə və dünyada innovasiya və tədqiqat üzrə Reytinq cədvəllərində yerləri aşağıda verilmişdir.
Ölkədə |
Dünyada |
Qurumun adı |
İnnovasiya reytinqi |
||
1 |
7173 |
AMEA |
2 |
7878 |
Bakı Dövlət Universiteti |
3 |
8004 |
Fizika İnstitutu |
4 |
8083 |
Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu |
4 |
8083 |
Azərbaycan Universiteti |
4 |
8083 |
Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu |
4 |
8083 |
Azərbaycan Dövlət İqtisadiyyat Universiteti |
4 |
8083 |
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti |
4 |
8083 |
Azərbaycan Tibb Universiteti
|
Tədqiqat reytinqi |
||
1 |
4376 |
Azərbaycan Dövlət İqtisadiyyat Universiteti |
2 |
5148 |
Azərbaycan Universiteti |
3 |
6268 |
Fizika İnstitutu |
4 |
6618 |
AMEA |
5 |
6789 |
Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu |
6 |
8006 |
Bakı Dövlət Universiteti |
7 |
8021 |
Azərbaycan Tibb Universiteti |
8 |
8112 |
Kataliz və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutu |
9 |
8333 |
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti |
Ümid etmək olar ki, Azərbaycanın elm yönümlü qurumları bundan sonra da müsbət dinamika göstərərək Beynəlxalq reytinqlərdə mövqelərini yaxşılaşdıracaqlar.
Dilqəm TAĞIYEV, AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.science.gov.az saytına istinad zəruridir.