Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri

Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu:

-         ixtisas şifri

-         ixtisasın adı

-         mövzunun adı

5102.01    12.07.2005

Etnoqrafiya və etnologiya

XIX-XX əsrin əvvəllərində İrəvan quberniyası əhalisinin etnik tərkibinin dəyişilməsi (etnodemoqrafik və etnocoğrafi tədqiqat)

Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı

-         xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı

-         beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı

63

15

9

Kadr hazırlığı:     

-         fəlsəfədoktorlarının sayı

1) Azərbaycanın tarixi coğrafiyasında və Azərbaycan etnogenezində Çuxursəədin yeri və əhəmiyyəti; əyalətlərin inzibati-ərazi tərkibi və onların Çuxursəəd vilayətinin / İrəvan quberniyasının tərkibində olması vaxtı; Azərbaycan etnogenezinin əsas mərhələləri və orta əsrlərdə Azərbaycanlıların etnik ərazisi; tarixi retrospektivdə Azərbaycanlıların etnonimiyası;

2) əhalinin qeydiyyata alınmasının tarixi və təşkili, sayımların keçirilməsinin prinsip və üsulları;əhalini qeydiyyata almada həqiqətə uyğunluq, tam uçota alınmamanın səbəbləri və xəta səviyyəsi, əhali arasındakı kateqoriyalar; etnik statistikanın xarakteristikası və Qafqaz xalqlarının etnoloji təsnifatı;

3) regionda müsəlmanlarla xristianlar arasındakı demoqrafik balansın dəyişdirilməsi üzrə Rusiyanın apardığı siyasəti; XVI-XVIII əsrlərdə, 1801-1922-ci illərdə Çuxursəəd əyalətləri olan İrəvan, Naxçıvan, xüsusən də Pəmbək-Şörəyelin əhalisinin sayı və etnik tərkibinin dinamikası; 1801-1831-ci illərdə İrəvan quberniyasında miqrasiyaların istiqaməti və miqrantların sayı; quberniyanın hər bir əyaləti üzrə əhalinin yerləşməsinin xarakteristikası;

4) 1826-1991-ci illərdə indiki Ermənistanın ərazisində əhalinin sayı və etnik tərkibinin dinamikası, həmçinin 1948-1953-cü və 1988-ci illər deportasiyası ərəfəsində azərbaycanlıların sayı; XIX əsrdə Ermənistanın yaşayış məntəqələri üzrə etnosların məskunlaşmasının xarakteristikası; 1918-1920-ci illərdə Ermənistanın müsəlman əhalisinin məhv edilməsi siyasəti; erməni istilaçı siyasəti Naxçıvan MSSR-nın yaradılmasında amili kimi;

5) erkən orta əsrlərdə Cənubi Qafqazın etnosiyasi tarixinə Avrasiya köçərilərinin təsiri; Krım və Qafqaz müsəlmanlarının Türkiyə və İrana və xristiyanların, həmçinin ermənilərin, onların yerlərinə miqrasiya axınlarının sayı; XIX-XX əsrlərdə Qafqazda etnoərazi dəyişdirmələri; 1918-1920-ci illərdə İrəvan quberniyası, Qars vilayəti və bütövlükdə Cənubi Qafqazın müsəlmanlarının arasında insan itkilərinin sayı; Ermənistan azərbaycanlılarının və kürdlərinin və bütövlükdə sovet müsəlmanlarının etnosiyasi vəziyyətinin sovet-türk münasibətlərinin xarakterindən asılılığı;

6) Azərbaycanın etnik proseslərində kiçik xalqların və milli azlıqların etnoslararası qarşılıqlı təsirinin etnoloji və etnodemoqrafik aspektləri; Azərbaycandakı İran- və Qafqazdilli etnik qruplarının say dinamikası;

7) Sünikin cənub-qərb sərhədi və ərazisi; Qarabağ vilayətinin etnik tarixi və demoqrafiyasının rekonstruksiyası; Zəngəzurun tarixi coğrafiyası və demoqrafiyası; şimali Azərbaycan xristiyanlarının etnodil xarakteristikası.

8) 2005-ci ildə Lev Nusenbaum – Məhəmməd Əsəd bəy – Qurban Səidin şəxsiyyət kimi sirrinin açılması və “Əli və Nino” romanının müəllifliyini birmənalı aydınlaşdıran yazıçının həyatının Bakı dövrü ilə bağlı arxiv sənədlərini tapıb araşdırmışdır.

Elmi əsərlərinin adları

1. XIX-XX əsrlərdə İrəvan quberniyası əhalisinin etnik tərkibinin dəyişilməsi (etnodemoqrafik və etnocoğrafi tədqiqat). Bakı: Səda, 2009. 254 s.
2. Azərbaycanlıların məskunlaşma arealı / Azərbaycanlılar: Tarixi-etnoqrafik oçerk. Bakı: Elm, 1998. S. 45-53.
3. XIX-XX əsrlərdə Azərbaycan xalqının məskunlaşma arealı / Azərbaycanlılar: Tarixi-etnoqrafik oçerk. Bakı: Çaşıoğlu və ANS PRESS, 2005. S. 46-53 (ingilisçə).
4. 1801-1916-cı illərdə İrəvan quberniyasında əhalinin etnik tərkibinin dinamikası // «Azərbaycan». Tarix İnstitutunun ictimai-siyasi və tarixi məcmuəsi. № 10. Bakı, 1989.
5. Azərbaycan kürdlərinin sayının dinamikası (1873-1989-cu illər sayımların məlumatları üzrə). 1991-ci il 12 iyun. Bakı, 1992. S. 78-82.
6. XIX-XX əsrin əvvəllərində Naxçıvanın etnik tarixindən // Naxçıvan Universitetinin Elmi əsərləri (Humanitar seriya). 1999. № 5. S. 36-38.
7. Kırım ve Kafkasya’dan Osmanlı İmparatorluğuna Göçler / Osmanlı. 4. C. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 1999. S. 687-696.
8. Dağ yəhudilərin Dağıstan və Şirvan icmalarının meydana gəlməsi tarixi haqqında / “Qafqazın dağ yəhudiləri” beynəlxalq elmi simpoziumunun materialları. 2001-ci il 24-25 oktyabr. S. 75-85.
9. Qərbi Azərbaycan: Etnosiyasi dəyişikliklər və Ermənistanın yaranması (1801-1921-ci illər) / Türklər. C. 6. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002. S. 115-122 (ingilisçə).
10. XIX əsrdə Azərbaycanın demoqrafik statistikasında əhalini tam uçota alınmamanın səbəbləri və xəta səviyyəsi haqqında / “Qafqazın Arxeologiya (IV) və Etnoqrafiyası (III)” beynəlxalq elmi konfransı. Məruzələrin qısa məzmunlarının məcmuəsi. Tbilisi: Nekeri, 2002. S. 280-282.
11. Tarixi retrospektivdə Azərbaycanlıların endoetnonimləri / Şərqin aktual problemləri: tarix və müasirlik. Elmi-nəzəri konfransın materialları. Bakı: Nurlan, 2003. S. 66-68.
12. Kür-Araz çayarası tarixi dönüşlərdə / Qarabağ dünən, bu gün və sabah. 7-ci elmi-əməli konfransının materialları toplusu. Bakı: Qanun, 2008. S. 200-213.
13. Erkan orta əsrlərdə Cənubi Qafqazın etnosiyasi tarixinə Avrasiya köçərilərinin təsiri haqqında / Qafqaz tarixinin aktual problemləri. beynəlxalq konfransının materialları (2010-cu il 14-15 aprel). Mahaçqala: DDU-nin nəşriyyatı, 2010. S. 131-134.
14. Orta əsrlərdə Azərbaycanın əhali sayımlarının əhəmiyyəti haqqında // Elmi araşdırmalar: elmi-nəzəri məqalələr xüsusi toplusunun buraxılışı. Bakı, 2011. S. 253-257.
15. Lev Nusenbaumun uydurma sirrinin açılmasının tarixi və onun əhəmiyyəti / Dünya ədəbiyyatında Azərbaycan.Bbeynəlxalq elmi simpoziumunun materialları 2011-ci 27-29 may. Bakı: Xəzər Universitesinin nəşriyyatı, 2012. S. 402-416.
16. Sünikin sərhədləri haqqında yeni məlumatlar / “Azərbaycan və Qafqaz tarixində Qafqaz Albaniyasının yeri və rolu“ beynəlxalq konfransının əsərləri (2011-ci il 1-3 dekabr). Bakı, 2012. S. 346-353.
17. XIX-XX əsrlərdə Qafqazda etnoərazi dəyişdirmələri // Qafqaz və qlobalizasiya. 2012. C. 6. № 4. S. 130-141.

Türkiyə, Rusiya, Türkmənistan, Gürcüstan və Azərbaycanda keçirilən beynəlxalq və yerli elmi konfrans, simpozium, seminar, sessiya və dəyirmi masaların iştirakçısıdır.

Azərbaycanda aparılan etnoqrafik ekspedisiyalarının, həmçinin 2000-2001-ci illərdə Almaniyanın Maks Plank adına elmi tədqiqatlar Cəmiyyətinin Sosial antropologiya İnstitutunun təşkil etdiyi beynəlxalq etnoqrafik ekspedisiyalarının iştirakçısıdır.

2008-2010-cu illərdə “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin etnoqrafiya sahəsində ekspert-məsləhətçidir.