Abasov İsmayıl Teymur oğlu 1922-ci il avqustun 21-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Azərbaycan Tibb İnstitutunu (ATİ) bitirmişdir (1943).
Tibb üzrə fəlsəfə doktorluğu (1954) və elmlər doktorluğu (1966) dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. Professor (1967) elmi adını almış, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1989) seçilmişdir. İ.T.Abasovun əmək fəaliyyəti ərzində II Dünya müharibəsi zamanı ordu sıralarında alay həkimi (1943-1946); ATİ-də Terapevtik kafedrada ordinator (1946-1950), professor (1967); ET Rentgenologiya, radiologiya və onkologiya İnstitutunda Terapiya şöbəsinin müdiri (1949-1968); ET Qastroenterologiya İnstitutunda Terapevtik şöbənin müdiri (1988-2001), elmi məsləhətçi (2001-2006) vəzifələrində çalışmışdır. İ.T.Abasovun elmi və həkimlik fəaliyyəti çoxsahəli olmuşdur. O, hematologiya, onkologiya, qastroenterologiya sahəsində bir sıra fundamental tədqiqatlar aparmış və tibb elminə mühüm nəticələr vermişdir. Mədə xəstəliklərinin diaqnostikasında mədə şirəsində sərbəst amin turşularının xromotoqrafik analizini, yoğun bağırsağın xərçəngi və başqa patologiyaların diaqnostikasında qələvi fosfataza, enterokinazanın müayinəsinin əhəmiyyətini, həmçinin mədəaltı vəzi, mədə, qaraciyər və öd yolları xəstəliklərində mədəaltı vəzinin xarici sekretor funksiyasını tədqiq etmişdir. O, mədə və 12-barmaq bağırsaq xorasının mədəaltı vəziyə keçməsinin laborator diaqnostikası metodunun müəllifidir. O, ilk dəfə qara ciyərin müxtəlif xəstəliklərində bromsulfalein vasitəsilə bu orqanın ekssekretor funksiyasını müəyyən etmiş, Azərbaycanda mədə, öd kisəsi və öd yolları, bağırsaq xəstəliklərinin epidemiologiyası üzrə tədqiqatlar aparmışdır. Müxbir üzv İ.T.Abasovun elmi fəaliyyətinin nəticələri respublikada və xaricdə çap olunmuş 300-dən artıq elmi əsərdə, həmçinin 15 monoqrafiyada öz əksini tapmışdır. Onun elmi rəhbərliyi altında 2 elmlər doktorluğu və 6 fəlsəfə doktorluğu dissertasiyası müdafiə olunmuşdur. Alim Ümumittifaq Qastroenteroloqlar və Terapevtlər Cəmiyyətinin idarə heyətinin üzvü (1976), SSRİ TEA-nın Qastroenteroloji problemlər üzrə komissiyasının üzvü (1980-2008), Respublika Səhiyyə Nazirliyinin Elmi tibb Şurasının Rəyasət Heyətinin üzvü (1968), Nazirliyin Baş qastroenteroloqu (1970), Azərbaycan Qastroenteroloqlar Cəmiyyətinin (1970-2008) üzvü olmuşdur. İ.T.Abasovun müharibədə iştirakı və elmi-həkimlik fəaliyyəti dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, I və II dərəcəli “Vətən müharibəsi” (1944, 1945), “Qırmızı ulduz” (1946) ordenləri, “Döyüş cəsarətinə görə” (1944), “Almaniya üzərində 1941-1945-ci illərdə qələbə” (1945) və s. medallarla təltif olunmuş, Əməkdar elm xadimi (1984) və Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı laureatı fəxri adlarına layiq görülmüşdür. Müxbir üzv İsmayıl Abasov 2006-cı ildə Bakıda vəfat etmişdir. |
|
(1922-2006)
|