Qarayev Siyavuş Fərhad oğlu 1942-ci il aprelin 30-da Samux rayonunda anadan olmuşdur. 1964-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsini bitirmişdir.
S.Qarayev kimya üzrə fəlsəfə doktoru (1970) və elmlər doktoru (1981) elmi dərəcəsini, professor elmi adını almışdır (1984). 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2007-ci ildə isə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir. S.Qarayev əmək fəaliyyətini Ümumittifaq Elmi-tədqiqat Olefinlər İnstitutunda mühəndis kimi başlayaraq, Azərbaycan Neft və Kimya İnstitutunun əyani aspirantı olmuşdur (1967-1970). Həmin institutda ardıcıl olaraq böyük elmi işçi və dosent vəzifələrində çalışmışdır (1970-1981). O, 1982-ci ildən Üzvi və bioloji kimya kafedrasının müdiri, Doymamış karbohidrogenlərin heteroatomlu törəmələri problem laboratoriyasının elmi rəhbəri olmuşdur. 1988-1997-ci illərdə Kimya-texnologiya fakültəsinin dekanı vəzifəsini tutmuşdur. 1997-ci ildən Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının rektoru olmuşdur. Üzvi kimya sahəsində görkəmli alimlərdən biri olmuş S.Qarayev tərəfindən zərif üzvi sintezin, doymamış heterofunksional birləşmələrin alınma üsullarının işlənməsi, quruluşunun öyrənilməsi, kimyəvi davranış qanunauyğunluqlarının və praktiki cəhətdən dəyərli xassələrinin aşkar olunmasına qeyri-ənənəvi yanaşmanı özündə əks etdirən perspektiv istiqaməti inkişaf etdirilmişdir. Onun tərəfindən funksional əvəzlənmiş alkinlərin katalitik çevrilmələrinin, molekuldaxili qruplaşmalarının yeni qanunauyğunluqları tapılmış, molekuldaxili tsiklləşmənin yeni özünəməxsus reaksiyaları kəşf edilmişdir. Bunlardan endotsiklik doymamış rabitəsi olan gərgin həlqəvari sistemlərin sintezi probleminin eksperimental yolla əsaslandırılmış həlli prinsipləri xüsusi maraq kəsb edir. S.Qarayev 600-ə yaxın elmi əsərin, o cümlədən 70 müəlliflik şəhadətnaməsi və patent, 4 monoqrafiya, 17 dərslik və dərs vəsaitinin müəllifidir. O, 70-dən çox beynəlxalq və regional elmi konfrans və simpoziumlarda məruzə etmişdir. Tanınmış beynəlxalq jurnallarda onun əsərlərinə istinad olunur. Onun rəhbərliyi altında 1 elmlər doktoru və 25 fəlsəfə doktorluğu dissertasiyası müdafiə edilmişdir. S.Qarayev “Azərbaycan ali texniki məktəblərinin xəbərləri” elmi jurnalının baş redaktoru, bir neçə elmi və ictimai-siyasi nəşrlərin redaksiya heyətinin üzvü olub. O, Nyu-York Elmlər Akademiyası, Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyası, Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyası, Beynəlxalq Elmlər Akademiyası, Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası, Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası, Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü, Çin Neft Universitetinin fəxri professoru olmuşdur. S.Qarayev “Əməkdar elm xadimi” fəxri adına layiq görülmüş, “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuş, beynəlxalq təşkilatların diplom, nişan və medalları ilə mükafatlandırılmışdır. Akademik Siyavuş Qarayev 2015-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir. |
|
(1942-2015) |