Q.Cəlilov 1927-ci ildə Şəki rayonunun Qışlaq kəndində anadan olmuşdur.
Q.Cəlilov 1950-ci ildə Bakı Dövlət Universitetini riyaziyyatçı ixtisası üzrə bitirərək Azərbaycan Elmlər Akademiyası (AEA) Fizika və Riyaziyyat İnstitutunda aspiranturaya daxil olmuş və Moskva şəhərinə ezam edilmişdir. Moskvada yeraltı hidrodinamika sahəsində tanınmış alim V.N.Şelkaçovun rəhbərliyi altında «Neft konturunun hərəkəti və quyunun sulaşması ilə əlaqədar bəzi məsələlərin hidrodinamik tədqiqi» mövzusunda dissertasiya yazaraq, 1954-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) ixtisaslaşdırılmış Şurasında müdafiə etmişdir. 1963-cü ildə isə «Neftdaşıma (neftlilik) konturunun yerdəyişməsi, quyuların sulaşması və süzülmənin fəza məsələləri» mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək texnika üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Q.Cəlilov 1966-cı ildə professor elmi adını almış, 1972-ci ildə «Neft, qaz və qazkondensat yataqlarının işlənməsi və istismarı» ixtisası üzrə AEA-nın müxbir üzvü, 1989-cu ildə isə «Neft və qaz yataqlarının işlənməsi» ixtisası üzrə həqiqi üzvü seçilmişdir. Q.Cəlilov 1954-1958-ci illərdə Azərbaycan EA-nın Neft Ekspedisiyasında, 1958-1960-cı illərdə Elmi-Tədqiqat Neftçıxarma İnstitutunda böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Q.Cəlilovun elmi fəaliyyəti 1960-cı ildən Azərbaycan EA Dərin Neft və Qaz Yataqları Problemləri İnstitutu ilə bağlı olmuşdur. Burada o, 1961-ci ildən ömrünün sonunadək yeraltı hidrodinamika şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. Q.Cəlilov 1974-1988-ci illərdə İnstitutun elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsində çalışmışdır. O, AEA Yer haqqında Elmlər Bölməsinin akademik-katibinin müavini olmuşdur. Q.Cəlilov yeraltı hidroqazdinamikanın demək olar ki, bütün sahələrinin elmi problemlərilə məşğul olmuşdur. Onun rəhbərliyi və bilavasitə iştirakilə aparılan elmi tədqiqat işlərinin böyük qismi çatlı, çatlı-məsaməli və böyük yatma dərinlikli yataqların istismarı zamanı onlarda gedən hidroqazdinamik proseslərin elmi, nəzəri və praktiki problemlərinin öyrənilməsinə həsr edilmişdir. Bu elmi istiqamətlər üzrə tədqiqat işlərinin nəticələri ölkəmizdə və ondan kənarda bu sahənin elmi mütəxəssisləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, bir sıra nəticələr isə öz praktiki tətbiqini tapmışdır. Q.Cəlilov 2 elmlər doktorunun elmi məsləhətçisi və 24 fəlsəfə doktorunun elmi rəhbəri olmuşdur. Q.Cəlilov Beynəlxalq Neftçi-Mühəndislər Cəmiyyətinin üzvü, Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Texnika Elmləri Redaksiyası üzrə elmi məsləhətçisi olmuşdur. Q.Cəlilov çoxillik və məhsuldar elmi, ictimai fəaliyyətinə görə «Xalqlar dostluğu», Azərbaycan SSR Ali Sovetinin və AEA Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanları, «Neft sənayesi əlaçısı» nişanı ilə təltif edilmiş, akademik İ.M.Qubkin adına mükafata layiq görülmüşdür. Akademik Qurban Cəlilov 2000-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. |
|
(1927-2000)
|