Həbibulla İbrahim oğlu Əmirxanov 1907-ci il mayın 7-də Dağıstanın Korod kəndində anadan olmuşdur.
Fizika-riyaziyyat üzrə elmlər doktoru (1942) elmi dərəcəsini, professor elmi adını almışdır. 1949-cu ildə Аzəгbаусаn EA-nın həqiqi üzvü, 1972-ci ildə SSRİ EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 1935-ci ildə yaradılmış SSRİ EA-nın Azərbaycan filialının fizika sektorunun rəhbəri, Azərbaycan EA Fizika və Riyaziyyat İnstitutunun direktoru (1945-1950), SSRİ EA Dağıstan filialı Rəyasət Heyətinin sədri, SSRİ EA Fizika İnstitutu Dağıstan filialının direktoru və Azərbaycan Sənaye İnstitutunun fizika kafedrasının müdiri vəzifələrində çalışmışdır. H.Əmirxanovun tədqiqatları neft fizikasi, yarımkeçiricilər, geofizika və fiziki termodinamikaya həsr olunmusdur. İstilik tutumu və istilikkeçirməni ölçmək üçün yüksək dəqiqliyi ilə fərqlənən cihazlar yaratmışdır. İxtira etdiyi adiabat kalorimetr SSRİ XTNS-in fəxri diplomuna layiq görülmüşdür. Mədən süxurlarının mütləq yaşını təyin etmək üçün kütlə spektrometriyasına əsaslanan yeni üsulun müəlliflərindəndir. Akademik A.F.İoffenin tələbəsi kimi yarımkeçiricilər məktəbinin üzvü olmuş və öz tələbələri və həmkarları ilə böyük elmi məktəb yaratmışdır. H.Əmirxanovun rəhbərliyi və bilavasitə iştirakı ilə müxtəlif elmi istiqamətlərdə - yarımkeçiricilər fizikası, neft fizikası, geofizika və fiziki termodinamika üzrə tədqiqatlar aparılmış, metal və bəzi yarımkeçiricilərin fiziki xüsusiyyətləri, neft və neft məhsullarının molekulyar-istilik xüsusiyyətləri, Xəzər dənizi sularının, Abşeron rayonu ərazisinin və Naftalan neftinin radioaktivliyinin tədqiqi sahəsində geniş tətbiq olunan nəticələr əldə edilmişdir. O, güclü maqnit sahəsində Landau səviyyələrinin spin parçalanması və maqnit müqavimətinin kvant ossilyasiyasını tədqiq etmişdir. 400-dən artıq elmi əsərin, 13 monoqrafiyanın müəllifidir. SSRİ, Rusiya və Dağıstan respublikalarının Ali Sovetlərinin deputatı olmuşdur. H.Əmirxanov Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycan SSR (1946) və Dağıstan MSSR-in Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüş, Vavilov adına qızıl medalla təltif olunmuşdur. Dağıstan Elmi mərkəzinin Fizika İnstitutuna H.Əmirxanovun adı verilmişdir. Akademik Həbibulla Əmirxanov 1986-cı ildə vəfat etmişdir. |
|
(1907-1986)
|