Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Mirzə Əjdər oğlu İbrahimov 1911-ci il oktyabrın 15-də Cənubi Azərbaycanın Sərab şəhəri yaxınlığındakı Evə kəndində anadan olmuş, 1918-ci ildə atası və böyük qardaşı ilə Bakıya köçmüşdür.
Azərbaycan Dövlət Elmi Tədqiqat İnstitutunun ikiillik hazırlıq şöbəsində (1933), sonra SSRİ EA-nın Leninqrad Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasında təhsil almış (1935-1937), məşhur «Molla Nəsrəddin» jurnalının yaradıcısı «C.Məmmədquluzadənin həyat və yaradıcılığı» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1937). Azərbaycan Elmlər Akademiyası təsis edildiyi vaxt (1945) onun həqiqi üzvü seçilmişdir. M.İbrahimov Naxçıvanda «Sürət» qəzetinin redaktoru (1933-1934), Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru, XKS yanında İncəsənət işləri idarəsinin sədri, Cənubi Azərbaycanda «Vətən yolunda» qəzetinin redaktoru, Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri (1946-1954), birinci katibi (1965-1975), SSRİ Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin katibi (1965-1975), Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini (1946-1950), Ali Sovetin Rəyasət Heyətinin sədri (1954-1958), Asiya və Afrika ölkələri ilə Sovet Həmrəylik Komitəsinin sədri (1977-ci ildən), Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru (1950), şöbə müdiri (1960-1993) və s. vəzifələrdə çalışmışdır. M.İbrahimovun elmi fəaliyyətinin əsas istiqamətlərini şifahi xalq ədəbiyyatının, klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi və nəzəri məsələlərinin, bədii yaradıcılıqda realizm və intibah problemlərinin, ümumiyyətlə, kulturologiya məsələlərinin tədqiqi, həmçinin klassik bədii irsin və elmi-nəzəri ədəbiyyatın nəşri təşkil edir. Onun «Böyük demokrat» (1939), «Həyat və ədəbiyyat» (1947), «Xəlqilik və realizm cəbhəsindən» (1961), «Böyük şairimiz Sabir» (1962), «Sarı sim» (1968), «Ədəbi qeydlər» (1970) və s. kitablarında, çoxsaylı elmi və ədəbi-tənqidi məqalələrində bu cəhətlər əsas xüsusiyyət kimi nəzərə çarpır. Alimin dilimizin tarixi, onun xüsusiyyətləri və müasir funksiyası haqqındakı qənaətləri «Azərbaycan dili» adlı elmi-publisistik kitabında öz əksini tapıb. O hələ sovet dövründə Azərbaycan dilinə dövlət dili statusu verilməsi məsələsini irəli sürmüşdür. M.İbrahimov klassiklərimizin çoxcildli əsərlərinin hazırlanmasında və çap olunmasında, «Ədəbiyyat tarix»lərinin yazılmasında və nəşrində, yüksək ixtisaslı ədəbiyyatşünas kadrların hazırlanmasında fəal iştirak etmişdir. SSRİ (1950) və Azərbaycan SSR (1965) Dövlət Mükafatları laureatı, Nehru adına Beynəlxalq mükafat laureatı (1979), Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadimi (1941), Xalq yazıçısı (1961), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1981) fəxri adlarını almış, orden və medallarla təltif edilmişdir. Akademik Mirzə İbrahimov 1993-cü il dekabrın 17-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. |
|
(1911-1993) |