Qrossheym Aleksandr Alfonsoviç 1888-ci il martın 6-da Yekaterinoslavski quberniyasının Verxnednepetrovsk qəzasının Lixovka kəndində anadan olmuşdur. Moskva Dövlət Universitetinin Təbiət fakültəsinin biologiya bölməsini bitirmişdir (1912).
A.A.Qrossheym 1935-ci ildə SSRİ Elmlər Akademiyasında biologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsini çap olunmuş elmi əsərlərinin əsasında, dissertasiya müdafiə etmədən almışdır, SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1939), Аzərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1945), SSRİ EA-nın həqiqi üzvü (1946) seçilmişdir. A.A.Qrossheym 1913-1926-cı illərdə Tiflis Botanika bağında botanik-florist kimi çalışmışdır. 1917-ci ildə Tiflis Politexnik İnstitunun Botanika kafedrasında assistent və dosent vəzifələrində işləmişdir. Qafqaz florası və bitki örtüyünün tədqiqinə böyük töhfə vermiş görkəmli botanik, akademik A.A.Qrossheym 1927-ci ildə Bakıya dəvət edilmiş və elmi-pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. Azərbaycan Universitetnin dosenti (1927-1929), professoru (1929), Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Botanika kafedrasının müdiri (1930-1934), Azərbaycan Dövlət Universitetinin Ali bitkilərin sistematikası və morfologiyası kafedrasının müdiri (1934-1947) olmuşdur. 1936-cı ildə Bakıda Botanika Bağının, 1936-1947-ci illərdə Botanika İnstitutunun direktoru olmuşdur. O, 1946-1948-ci illərdə SSRİ EA V.L.Komarov adına Botanika İstitutunun Qafqaz herbarisi sektoruna, 1947-1948-ci illərdə Leninqrad Dövlət Universitetinin Bitki sistematikası və morfologiyası kafedrasına rəhbərlik etmişdir. A.A.Qrossheym Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın bitki ehtiyatları, bitkiçiliyi və florası üzrə geniş tədqiqat işləri aparmışdır. Onun təşəbbüsü ilə Respublikada qoruqlar, xüsusilə də Lənkəran və Muğan qoruqları, həmçinin Herbari fondu yaradılmış və herbari kolleksiyasının saxlanma metodikası və strukturu işlənib hazırlanmışdır. O, Qafqazda elmə məlum olmayan 200-dən çox yeni bitki növünü təsvir etmişdir. A.A.Qrossheym çoxsaylı monoqrafiya və kitabların, həmçinin 200-dən çox elmi əsərin müəllifidir. Akademikin elmə verdiyi ən böyük töhfə 8 cildli “Флора Кавказа” (1928-1967), SSRİ-də ilk dəfə olaraq respublikanın öz ana dilində yazılmış “Azərbaycan Florası”, “Анализ флоры Кавказа” (1936); “Растительные ресурсы Кавказа” (1946), “Определитель растений Кавказа” (1949), “Растительные богатства Кавказа” (1952), “Растительный покров Кавказа” (1948) və s. kitablarıdır. A.A.Qrossheym botaniki-coğrafi işlərinə görə Rusiya Coğrafiya Cəmiyyətinin qızıl medalı ilə (1932), “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni, "Qafqazın müdafiəsi", “1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə” medalları ilə təltif edilmişdir. SSRİ Elmlər Akademiyasının V.L.Komarov adına mükafatına, SSRİ-nin Stalin mükafatına layiq görülmüşdür (1948). 1934-1938-ci illərdə Bakı Sovetinin deputatı olmuşdur. Akademik Aleksandr Qrossheym 4 dekabr 1948-ci ildə Leninqrad şəhərində vəfat etmişdir. |
|
(1888-1948)
|