Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Əbdülvahab Rəhim oğlu Salamzadə 26 fevral 1916-cı ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. O, Azərbaycan milli sənətşünaslıq məktəbinin banilərindən biridir.
Ə.Salamzadə 1939-cu ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunu bitirdikdən sonra Azdövlətlayihədə memar işləmiş, 1944-1947-ci illərdə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının aspiranturasında təhsil almışdır. 1948-ci ildə namizədlik, 1964-cü ildə doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmiş,1967-ci ildə professor elmi adı almışdır. AEA-nın müxbir üzvü (1968), həqiqi üzvü (1983) seçilmişdir. Azərbaycan Elmlər Akademiyası Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun şöbə müdiri (1951-1957), sonra isə direktor müavini (1957-1983) vəzifələrində çalışmışdır. Görkəmli alim Azərbaycan memarlığının ilk tədqiqatçılarındandır. Onun elmi fəaliyyəti Azərbaycan memarlıq tarixinin yaradılması, milli mədəni irsimizin qorunması və təbliği, eləcə də müxtəlif sənət növlərinin qarşılıqlı əlaqələri problemlərinə həsr olunmuşdur. Bir çox Azərbaycan abidələrinin və sənətkarlıq nümunələrinin aşkar edilməsi və ilkin tədqiqi, Aran, Təbriz və Naxçıvan memarlıq məktəblərinin elmi cəhətdən müəyyənləşdirilməsi, onların kəşfi bilavasitə Ə.Salamzadənin adı ilə bağlıdır. Azərbaycan şəhərsalma tarixinin ilk tədqiqatçısı olan Ə.Salamzadə qədim şəhərlərin və memarlıq abidələrinin bərpası və mühafizəsinin elmi əsaslarını hazırlamışdır. Alim 130-dan artıq elmi əsərin, o cümlədən 15 monoqrafiyanın müəllifidir. Onun «Azərbaycan memarlıq tarixi» (1963), «XVI-XIX əsrlərdə Azərbaycan memarlığı» (1964), «Əcəmi Naxçıvani» (1976), «Azərbaycan memarlığının Naxçıvan məktəbi abidələri» (1985) və başqa əsərləri memarlıq və sənətşünaslıq elminə öz töhfəsini vermişdir. Ə.Salamzadə pedaqoji və ictimai fəaliyyətlə məşğul olmuş, 1948-1952-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetində ilk Sənətşünaslıq bölməsində dərs demiş, 30-a yaxın doktorluq və namizədlik dissertasiyalarının elmi rəhbəri olmuşdur. O, 1962-ci ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Tarix və Mədəniyyət Abidələri Mühafizə Cəmiyyətinin sədr müavini, Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin kollegiyasının üzvü (1966-1971), SSRİ Memarlar İttifaqının İdarə Heyətinin üzvü, Azərbaycan Elmlər Akademiyası Humanitar və İctimai Elmlər Bölməsinin akademik-katibinin müavini olmuşdur.Ə.Salamzadənin fəaliyyəti dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, «Qırmızı Əmək Bayrağı» ordeni ilə təltif edilmiş, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar inşaatçısı (1960) və Əməkdar elm xadimi (1982) fəxri adına layiq görülmüşdür. Akademik Əbdülvahab Salamzadə 19 avqust 1983-cü ildə Bakıda vəfat etmişdir.
|
|
(1916-1983) |