Güləhmədov Əbdürrəhman Niyaz oğlu 1908-ci il avqustun 25-də Gürcüstan Respublikasının Axalkələk rayonunun Kokiya kəndində anadan olmuşdur. Moskva Kənd Təsərrüfatı Akademiyasının Torpaqşünaslıq və Aqrokimya fakültəsini bitirmişdir (1932). Ə.Güləhmədov aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru (1948), elmlər doktoru (1961), professor (1963) elmi adını almışdır. Azərbaycan EA müxbir üzvü seçilmişdir (1976). Ə.Güləhmədov əmək fəaliyyətinə Moskva Kənd Təsərrüfatı Akademiyasının Aqrokimya kafedrasında D.H.Pryanişnikovun laboratoriyasında başlamış (1930), 1956-cı ildən ömrünün sonuna qədər AEA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunun Mikroelementlər şöbəsinin rəhbəri vəzifəsində çalışmışdır. Ə.N.Güləhmədov aqrar elmlər sahəsində tanınmış alimdir. Onun çoxcəhətli elmi fəaliyyəti gübrələrin tətbiqinin elmi əsaslarının hazırlanması, onların effektliyinin artırılması, mikroelementlərin bioloji rolu və onların kənd təsərrüfatında tətbiqi, təbii radioaktiv elementlərin öyrənilməsi, biogeokimyəvi əyalətlərin aşkar edilməsi və effektli gübrə növlərinin yaradılması, istehsalat texnologiyasının hazırlanması, efirli-yağlı və dərman bitkilərinin aqrokimyası və s. kimi tədqiqatları əhatə edir. Ən böyük xidmətlərindən biri yeni növ gübrələrin istehsal texnologiyasının hazırlanması olmuşdur. Alim yerli sənaye tullantılarından alınan 7 növ polimikrogübrələrin və sənaye miqyasında yüz tonlarla istehsal edilən mikroelementləşdirilmiş mineral gübrələrin istehsal texnologiyasının müəllifidir. Ə.N.Güləhmədov 250-yə qədər elmi əsərin o, cümlədən 15 müəlliflik şəhadətnaməsi, 10 səmərələşdirici təklifin, 5 monoqrafiyanın müəllifidir. Yüksək ixtisaslı 42 fəlsəfə və 3 elmlər doktorluğu işinə rəhbərlik etmişdir. O, keçmiş Ümumittifaq Torpaqşünaslar Cəmiyyətinin üzvü və mikroelementlər üzrə keçirilən qurultayların və konfransların daimi iştirakçısı olmuşdur. Uzun illər respublikada D.İ.Mendeleyev adına Kimya cəmiyyətinə rəhbərlik etmiş, Azərbaycanda kənd təsərrüfatının kimyalaşdırılması problemi üzrə şuranın sədri olmuşdur. Ə.N.Güləhmədov AzərbaycanDövlət mükafatına (1978) layiq görülmüşdür. AMEA-nın müxbir üzvü Əbdürrəhman Güləhmədov 1989-cu ildə Bakıda vəfat etmişdir. |
|
(1908-1989) |