Ə.Yaqubov 1908-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1934-cü ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Dağ-mədən fakültəsini mühəndis-geoloq ixtisası üzrə bitirmişdir.
Ə.Yaqubov 1941-ci ildə “Abşeron yarımadasının qərb hissəsinin palçıq vulkanları və onların neft-qazlılıqla əlaqəsi” mövzusunda dissertasiya müdafiə etmiş, geologiya-mineralogiya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsinə, eləcə də 1942-ci ildə SSRİ Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdür. 1947-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (AEA) həqiqi üzvü, akademik-katibi seçilmişdir. Ə.Yaqubov 1934-cü ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan Filialında işləməyə başlamış, 1937-1941-ci illərdə Filialın Rəyasət Heyəti sədrinin müavini olmuşdur. Palçıq vulkanlarının inkişaf etdiyi sahələrin stratiqrafiyası, tektonikası, neft-qazlılığı, qazların, neftlərin, lay sularının geokimyəvi xarakteristikası sahəsində tədqiqatlar aparmışdır. Azərbaycan KP MK-nın neft üzrə katibi seçilmişdir. O, 25 ildən artıq Azərbaycan Sənaye İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti) Geologiya və neft-qaz yataqlarının axtarışı kafedrasına rəhbərlik etmişdir. Ə.Yaqubov 1944-1946-cı illərdə SSRİ-nin İran Səfirliyində məsləhətçi olmuş, sonra Azərbaycan KP MK neft sənayesi üzrə katibinin müavini və şöbə müdiri seçilmişdir. Ə.Yaqubov 1949-1952-ci illərdə “Azərdənizneft”, “Azneftkəşfiyyat” Birliyinin rəisi vəzifəsində işləmişdir. Bir sıra dəniz neft yataqlarının kəşf olunmasında və mənimsənilməsində iştirak etmiş, buna görə 1951-ci ildə ikinci dəfə SSRİ Dövlət Mükafatına layiq görülmüşdür. 1961-1966-cı illərdə Neft və qaz ehtiyatlarının hesablanması problemi laboratoriyasına rəhbərlik etmişdir. 1966-cı ildən SSRİ-də ilk laboratoriya olan Palçıq vulkanizmi laboratoriyasına, 1972-ci ildən isə Geologiya İnstitutunun Palçıq vulkanizmi sektoruna rəhbərlik etmişdir. Ə.Yaqubovun rəhbərliyi ilə 1971-ci ildə dünya geologiya təcrübəsində ilk dəfə “Azərbaycanın palçıq vulkanları atlası” nəşr olunmuş, 1978-ci ildə isə “Azərbaycanın neftli-qazlı vilayətlərinin palçıq vulkanları xəritəsi” tərtib edilmişdir. Ə.Yaqubovun 200-dən artıq elmi əsəri, o cümlədən, 10 monoqrafiyası nəşr olunmuşdur. O, Azərbaycan dilində ilk dərsliklərin, dərs vəsaitlərinin və bir sıra elmi-metodik işlərin müəllifi olmuşdur. Onun rəhbərliyi ilə 50-dən artıq elmlər doktoru və fəlsəfə doktoru hazırlanmışdır. Ə.Yaqubovun neft-qaz sahəsində xidmətləri hökumət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, 2 dəfə “Lenin ordeni”, “Şərəf nişanı” və “Oktyabr inqilabı” ordenləri, 1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində “Qafqazın müdafiəsinə görə”, “Rəşadətli əməyə görə” medalları ilə təltif edilmiş, SSRİ-nin “Fəxri neftçisi” adına layiq görülmüşdür. Akademik Əhəd Yaqubov 1979-cu ildə Bakıda vəfat etmişdir. |
|
(1908-1979) |