Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Günəşin fundamental tədqiqi üçün dünyada analoqu olmayan çoxdalğalı radiohelioqraf istifadəyə verilib. Radiohelioqraf cari ilin yayında sınaq rejimində fəaliyyətə başlayıb və hazırda tam istifadəyə verilib. 

Elm və Təhsil Nazirliyinin Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasından verilən məlumata görə, sözügedən qurğu Günəşi radio diapazonda müşahidə etməyə, Günəş tacının müxtəlif təbəqələrində tədqiqatlar aparmağa, onun aktivliyini ölçməyə və Günəşətrafı fəzanın 3D modellərini qurmağa imkan verir. Çoxdalğalı radiohelioqraf 3 radioteleskopdan və 3-24 GHz diapazonunu əhatə edən 528 antenadan ibarətdir.

Cihazın əsas məqsədi fundamental tədqiqatdır, lakin Günəş fəallığının yaratdığı mənfi hadisələrin və onların bəşəriyyət üçün mənfi nəticələrinin proqnozlaşdırılması kimi bir sıra tətbiqi problemlər də radiohelioqrafın köməyi ilə həll oluna bilər.

Günəş alimlər tərəfindən ən yaxşı öyrənilmiş ulduz olmasına baxmayaraq, onun səthində temperaturun 6000 °C olması və cəmi bir neçə yüz kilometr məsafədə isə 1,5 milyon °C qədər yüksəlməsinin səbəbi hələ də sual olaraq qalır. Məhz bu təbəqədə hissəciklər sürətlənir və bəşəriyyətin texnosferi üçün mənfi nəticələrə səbəb ola biləcək şok dalğaları yaradır. Bu cihazdan istifadə etməklə Günəşin planetimizə mənfi təsirini və onların bəşəriyyətin texnosferi üçün nəticələrini daha dəqiq proqnozlaşdırmaq mümkün olacaq.

Alimlərin fikrincə, bu radiohelioqraf dünya elminin lokomotividir. Sınaq fəaliyyəti dövründə artıq alimlər tərəfindən yüksək qiymətləndirilən nəticələr əldə edilmiş, Günəşin əvvəllər əlçatmaz hesab olunan müxtəlif diapazonlarda şəkilləri alınmışdır. Layihə üzrə daha bir neçə cihazın qurulması nəzərdə tutulub.

Qeyd edək ki, analoji konstruksiya Çində də tikilib, lakin hələ istifadəyə verilməyib.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.science.gov.az saytına istinad zəruridir.