Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Britaniya genetikləri dünyada ilk dəfə tam süni canlı orqanizm - minimal saylı genlərə malik yaşamağa qabil bakteriya yaratmağa nail olublar.

Layihə rəhbəri Kreyq Venterin sözlərinə görə, nəticəsi yeni bakteriyanın yaradılması olan tədqiqatın məqsədi əvvəlcə başqa olub. Çünki biz orqanizm genomunun baza sisteminin funksionallığını pozmadan onun həyat fəaliyyətini nə dərəcədə azaltmağın mümkünlüyünü yoxlamaq istəyirdik.

K.Vneterin rəhbərliyi ilə alimlər 901 gendən ibarət genoma malik “Mycoplasma mycoides” bakteriyası üzərində eksperiment aparıblar. Genetiklər mikroorqanizm genlərinin sayını 437-dək azaltmaqla, əvvəllər təbiətdə mövcud olmayan yeni bakteriya əldə etməyə müvəffəq olublar.

Bununla yanaşı, “JCVI-syn3.0” adlanan yeni mikroorqanizm genlərinin təxminən üçdə bir hissəsinin təyinatı naməlumdur. Belə ki, yalnız bakteriyanın onlar olmadan yaşaya bilməməsi məlum olub.

Layihə rəhbəri qeyd edib ki, “JCVI-syn3.0” sintetik orqanizmi cansız materiyaya guya can verən əfsanəvi “həyati qüvvə”nin mövcud olmamasının bariz sübutudur. Nəzəri baxımdan yalnız genlərin sayı ilə manipulyasiya etməklə hər hansı orqanizm yaratmaq mümkündür.

www.jcvi.org