Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Dekabrın 22-də Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında “Kitabi-Dədə Qorqud”un alman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinə həsr olunmuş elmi-bədii yubiley tədbiri keçirilib.

Tədbir Prezident İlham Əliyevin “Kitabi-Dədə Qorqud”un alman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinin qeyd edilməsi haqqında” müvafiq Sərəncamına əsasən təşkil olunub.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun birgə təşkilatçılığı ilə reallaşan tədbirin iştirakçıları əvvəlcə teatrın foyesində təşkil olunmuş sərgi ilə tanış olublar.

Sərgidə “Kitabi-Dədə Qorqud”un tədqiqinə aid nəşrlər, bu eposla bağlı uşaqların çəkdiyi rəsmlər, eləcə də Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi tərəfindən görkəmli alman şərqşünası və diplomatı Henrix Fridrix fon Ditsin 1815-ci ildə alman dilinə tərcümə edərək çap etdirdiyi “Basatın Təpəgözü öldürməsi” boyunun 25 dildə nəşri nümayiş olunub.

Tədbirdə ulu öndər Heydər Əliyevin “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının 1300 illik təntənəli yubileyi mərasimindəki çıxışından fraqment nümayiş etdirilib.

Mərasimi Azərbaycan Respublikasının millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət müşaviri, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin (BBMM) Himayəçilik Şurasının sədri, akademik Kamal Abdullayev açaraq bildirib ki, ölkə başçısının müvafiq Sərəncamı qorqudşünaslığa yeni bir nəfəs verib, ruh gətirib, onun perspektivlərini müəyyənləşdirib. Bu tədbir il ərzində müxtəlif qurumlar tərəfindən birgə planlaşdırılan tədbirlərin məntiqi yekunudur. Tədbirdə Türkiyə, Almaniya, Rusiya, İran, Gürcüstan, İtaliya və digər ölkələrdən alimlər, qorqudşünaslar iştirak edir. Lakin bu yekun deyil, hələ qarşıdakı onilliklərdə də bu Sərəncamdan irəli gələn məsələlər tədqiq olunacaq.

Görkəmli alman alimi Henrix Fridrix fon Ditsə minnətdarlığını bildirən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq Yazıçısı Anar deyib ki, “Kitabi-Dədə Qorqud” türk dünyasını birləşdirən abidədir. Azərbaycan xalqının öz dilində yaratdığı ən möhtəşəm abidə olan “Kitabi-Dədə Qorqud”a olan sevgini heç kim qəlbimizdən çıxara bilməz.

Türk dil qurumunun başqanı Mustafa Kaçalin Türkiyədə də bu il “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanına həsr olunmuş tədbirlərin keçirildiyini bildirərək eposun müxtəlif yollarla yeni nəsillərə çatdırmağın faydalı olacağını söyləyib.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli “Kitabi-Dədə Qorqud”un dili barədə danışaraq deyib ki, dastanın nəsri və nəzmi də özü qədər möhtəşəmdir. Dünya epos sənətinin zirvəsində dayanan şah əsərlərdən olan “Kitabi-Dədə Qorqud” bütün türk dünyasının fəxr edəcəyi dastandır. Eposda adı çəkilən yerlərin 80 faizi coğrafi cəhətdən Azərbaycanı əhatə edir. Dastanda həm də türk dünyasının dövlətçilik sisteminin təməlləri əks etdirilib.

Diqqətə çatdırılıb ki, Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi tərəfindən görkəmli alman şərqşünası və diplomatı Henrix Fridrix fon Ditsin 1815-ci ildə alman dilinə tərcümə edərək çap etdirdiyi “Basatın Təpəgözü öldürməsi” boyu 25 dilə çevrilərək nəşr olunub. Bu da dastanın daha geniş coğrafiyada yaıyılmasına və oxunmasına xidmət edəcək.

Almaniyanın Maynz Univeristetinin professoru, “Kitabi-Dədə Qorqud”un alman və holland dillərinə tərcüməçisi Hendrik Buşoten, Rusiyada fəaliyyət göstərən “Xudojestvennaya literatura” nəşriyyatının baş direktoru Georgi Pyaxin və Gürcüstan Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunun direktoru, akademik Apollon Silaqadze bildiriblər ki, müdriklik timsalının simvolu olan Dədə Qorqud obrazının əks olunduğu “Kitabi-Dədə Qorqud” ümumbəşəri əsər olmaqla yanaşı, dəyərli mədəni irs kimi türk xalqlarının milli abidəsidir.

Vurğulanıb ki, “Kitabi-Dədə Qorqud” ən qədim dövrlərdən həyat və ölümdən, vəfa və xəyanətdən, məhəbbət və nifrətdən, igidlik və qorxaqlıqdan, xeyirdən və şərdən bəhs edir. Nəsillər bir-birini əvəz edib, əsrlər dəyişib, ancaq Qorqud dədənin söylədikləri həmişəki müdrikliyi ilə bərabər, əzəli təravətini saxlayıb.

Tədbirdə “Dədə Qorqud” parkının açılışı zamanı Prezident İlham Əliyevin çıxışından fraqment təqdim olunub.

Xarici Dillər və Slavyan universitetlərinin tələbələrinin ifasında dastan mətninin 11 dildə tərcüməsindən örnəklər səsləndirilib. Bu, həm də dastanının 11 boyunu təcəssüm etdirib.

Gecədə Xalq Artisti Alim Qasımov, Əməkdar artistlər Mehriban Zəki, Fəridə Məmmədova, “Savalan” və “Natiq” ritm qruplarının və digər sənətçilərin ifasında təqdim olunan ədəbi-bədii proqram, həmçinin “Dədə Qorqud” bədii filmindən fraqmentlər maraqla qarşılanıb.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.science.gov.az saytına istinad zəruridir